In bijna elke klas zitten kinderen die gescheiden ouders hebben, dat is geen nieuwtje. Ook zal het regelmatig gebeuren dat er een ouderpaar uit je klas uit elkaar gaat. Dit is helaas ook een feit.
Nu ik mediator ben, spreek ik regelmatig de kinderen waarvan de ouders bij mij in mediation zijn om hun echtscheiding te regelen. Daarnaast ben ik zelf gescheiden toen mijn 2 oudste meiden nog jong waren (3 en 5). Ik ben me er nu extra bewust van dat deze groep kinderen op school extra goed in de gaten gehouden moet worden.
Mijn ervaringen als juf op een basisschool
Toen ik zelf nog mijn eigen groep op de basisschool had (dit heb ik 18 jaar gehad), vertelden de kinderen met gescheiden ouders soms over de situatie thuis. Ik hoorde verhalen over hoe ze het bij hun moeder hadden en hoe het was bij hun vader. Gelukkig waren dit vaak verhalen waaruit bleek dat de kinderen het bij allebei leuk en goed hadden.
Helaas hoorde ik soms ook minder leuke dingen. Kinderen die zich zorgen maakten over hun verdrietige ouder en daar ’s nachts niet van konden slapen. Verhalen over de nieuwe liefde van hun ouder en de angst dat ze minder aandacht van die ouder zouden krijgen. Ik hoorde over bonusbroers en -zussen en dat ze ‘ineens’ hun slaapkamer moesten delen met een ander kindje. Verhalen over een ouder die van plan was ver weg te gaan wonen met alle gevolgen voor bijvoorbeeld de voetbalwedstrijden. Ook het heen en weer slepen van de spullen kwam regelmatig aan de orde.
Zorgen
Kinderen met gescheiden ouders hebben soms zoveel zorgen en praten daar helaas niet altijd over.
Hier ligt een grote taak voor een leerkracht vind ik. Het klinkt en het is zo logisch dat je als leerkracht oog moet hebben voor álle leerlingen. Gelukkig ken ik alleen maar leerkrachten die dit zeker ook hebben. Echter ben ik me er nu van bewust geraakt dat ik wellicht nóg meer had kunnen betekenen voor kinderen met gescheiden ouders, toen ik ze in mijn klas had. Naast de gesprekken die ik met hen voerde had ik misschien nog wat extra’s kunnen bieden, zoals het praktijkvoorbeeld met de juf van mijn dochter.
Praktijkvoorbeeld
Een praktijkvoorbeeld met de juf van mijn dochter: Mijn middelste dochter was op school verdrietig. De juf zag dat en vroeg aan haar wat er aan de hand was. Tijdens dat gesprekje vertelde ze dat ze mij miste en mij pas weer over een paar dagen zou zien. Erg fijn (voor mijn dochter en ook voor mij als ouder) dat deze juf aandacht gaf aan mijn dochter en haar probeerde te troosten. Wat ik het mooie vond is dat mijn dochter haar werk daarna even weg mocht leggen en mij een briefje mocht schrijven. De juf stuurde mij een foto van het briefje met de groeten van mijn dochter erbij.
Mijn dochter was blij dat de juf extra aandacht voor haar had en haar ook begreep. Ze mocht daarna ‘even wat doen’ met haar verdriet, had het gevoel dat ze via dat briefje wat tegen mij kon zeggen en kon het daarna loslaten en weer vrolijk verder met haar dag. Als ouder was ik blij dat ik via dat briefje op de hoogte werd gehouden door de juf en hierdoor later met mijn dochter nog eens kon praten over haar verdriet als ze een ouder moet missen.
Klein gebaar, groot effect
Dit is een ‘klein’ gebaar wat een leerkracht kan doen, met een groot effect voor het kind (en de ouder).
Als de ouders uit elkaar gaan op het moment dat je het kind in de klas hebt zullen alle leerkrachten vragen hoe het gaat. Probeer momenten te creëren dat je wat vaker één op één vraagt of jouw leerling kan wennen aan de nieuwe situatie. Vraag door. Ook dit klinkt zo logisch, maar doe je het ook (genoeg)? Je hebt zoveel kinderen in de klas die allemaal recht hebben op wat extra aandacht… Ik had er meer uit kunnen halen, denk ik nu achteraf. Dit was bij mij geen onwil of tijdgebrek, maar onwetendheid over de impact van een scheiding bij kinderen… ook de jaren erna.
Praktijkvoorbeeld: Huiswerk
Nu mijn dochters wat ouder zijn en de oudste sinds dit schooljaar wekelijks huiswerk krijgt, merk ik dat het als ouder best lastig is om alles goed in de gaten te houden. Krijgt ze het huiswerk mee op de dag dat ze bij mij is of bij haar vader? Waar is dat huiswerk gebleven? Gaat dit huiswerk tijdens de wissel mee naar de andere ouder? Er moet extra contact zijn met de andere ouder over dit huiswerk. Wie overhoort? Wie controleert? Onze kinderen zijn nu nog te klein om de gehele verantwoordelijkheid hierover bij hen te leggen en dat maakt het best lastig.
Nu gaat de communicatie over het huiswerk tussen de vader van mijn twee oudste kinderen en mij prima. Ik vraag me af hoe ouders dit ‘huiswerkcontact’ hebben als hun onderlinge communicatie niet goed verloopt. Waarschijnlijk wordt hier dan weinig over gesproken. Er komt dan veel verantwoordelijkheid te liggen bij het kind.
Te weinig gerealiseerd
Ik heb me tijdens de jaren voor de klas te weinig gerealiseerd dat iets relatief simpels als ‘huiswerk maken en het op de goede dag afhebben en inleveren’ voor kinderen met gescheiden ouders net wat ingewikkelder is dan bij kinderen die in één huis wonen. Als gescheiden ouder heb je op dit vlak net iets meer in de gaten te houden dan niet gescheiden ouders en niet elke ouder heeft dit goed op orde. Dit is geen verwijt naar de vergetende ouder, want ik besef nu dat er echt veel extra geregeld en in de gaten gehouden moet worden als je als ouders niet meer in één huis woont. Nu heb ik nog maar één dochter met één keer huiswerk in de week. Ik ben benieuwd hoe ik dit ga doen op het moment dat ze allebei (veel) huiswerk hebben…
Als (niet gescheiden) leerkracht besef je wellicht te weinig dat dit simpele voorbeeldje als huiswerk maken en leren en op de goede dag inleveren iets ingewikkelder is. Houd dit in je achterhoofd als jouw leerling het huiswerk (regelmatig) niet af heeft of te laat inlevert en ga hierover in gesprek!
Villa Pinedo
Stichting Villa Pinedo heeft een prachtige brief geschreven voor leraren namens alle kinderen met gescheiden ouders. Hier een link naar deze brief.
Conclusie
Conclusie: Leerkrachten: Jullie doen fantastisch werk, maar besef dat je nét dat ene beetje meer kunt betekenen voor kinderen met gescheiden ouders…
