Regelmatig lees ik verhalen van mensen die willen scheiden van een persoon die narcistische kenmerken heeft. Ik lees hoe moeilijk zij het hebben en hoe lastig het scheidingsproces vaak is als er sprake is van narcisme.
In deze blog wil ik aandacht besteden aan wat narcisme is en hoe je het zou kunnen aanpakken als je wilt scheiden van deze persoon.
Wat is narcisme?
Als ik in het woordenboek zoek op deze term vind ik het volgende: Narcisme is een vorm van gedrag dat wordt gekenmerkt door een ziekelijke eigenliefde en een doorgeslagen gevoel van eigenwaarde. Narcistische mensen zijn er van overtuigd dat ze enorm belangrijk zijn en zijn constant op zoek naar bevestiging van dat gevoel.
Iemand die lijdt aan dit gedrag vertoont narcistische kenmerken en wordt vaak een narcist genoemd.
Niet makkelijk te herkennen
Narcisme is niet altijd makkelijk te herkennen. Vooral als je een narcistisch persoon oppervlakkig kent is dit lastig. Narcisten vertellen graag over hun leven zonder problemen, over hun grootse toekomstplannen, hun geweldige prestaties en bijzondere capaciteiten. Op het moment dat je deze persoon niet goed kent zul je onder de indruk zijn van al zijn/haar talenten. Vaak hebben narcisten een verzorgd uiterlijk, een vlotte babbel en aan aandacht niks te kort.
Op het moment dat je een narcist beter leert kennen zul je mogelijk door de grootse verhalen heen kunnen prikken. Op het moment dat je verliefd bent geworden en midden in een relatie zit is dit al een stuk lastiger. Liefde maakt blind…
Een aantal narcistische kenmerken op een rijtje
Er zijn veel kenmerken die passen bij een narcist. Echter betekent dit niet dat iedereen die een aantal van deze kenmerken heeft ook daadwerkelijk een narcist is.
Mensen met narcisme
- vinden zichzelf veel belangrijker dan anderen. Ze voelen zich ver verheven boven anderen en laten dit ook graag merken
- willen graag door anderen bewonderd worden en genieten daar zichtbaar van
- zijn vaak extreem jaloers
- kunnen zich niet inleven in anderen, hebben geen empathisch vermogen
- hebben een gebrek aan emoties
- zijn verslaafd aan het krijgen van aandacht
- kunnen agressief gedrag vertonen
- kunnen niet ‘echt’ van een ander houden, met als uitzondering hun eigen kinderen, omdat zij ‘eigen’ zijn
- vinden dat ze uitzonderlijk behandeld moeten worden, omdat ze enorm bijzonder zijn
- kunnen zonder spijt of naar gevoel een ander gebruiken
- zijn een ster in manipuleren
Waar komt narcisme vandaan?
Uit vele onderzoeken is gebleken dat narcisme vaak een combinatie is van erfelijke aanleg en ontwikkelde factoren. De ontwikkelde factoren zijn vaak terug te leiden naar de jeugd. Bijvoorbeeld kinderen die enorm verwend zijn en alles zonder moeite voor elkaar kregen en kinderen die erg afhankelijk bleven van de ouders. De ouders van deze laatste groep gaven hun kind geen enkele verantwoordelijkheid en ze werden nooit aangemoedigd om hun vaardigheden te ontwikkelen. Ook kinderen die alleen liefde kregen op het moment dat ze een goede prestatie neerzetten hebben een grotere kans om narcistische kenmerken te ontwikkelen. Daarnaast hebben kinderen die een trauma hebben opgelopen in hun jeugd of een narcistische ouder hebben ook een grotere kans om narcistisch gedrag te ontwikkelen.
Veel narcisten zijn diep van binnen erg onzeker, eenzaam en hebben een groot minderwaardigheidsgevoel. Ze zijn gevoelig voor afwijzingen en reageren dan met woede, om hun onmacht, schaamte en onzekerheid te verbergen die ze diep van binnen voelen. Echte intimiteit kennen narcisten ook niet. Dit komt omdat ze zich dan kwetsbaar moeten opstellen en dat kunnen ze niet.
Een relatie met een narcist
Een relatie met een narcist is vaak alles behalve makkelijk. Er staan op social media genoeg verhalen over mensen die al hun vrienden en familie tijdens de relatie zijn kwijtgeraakt. Verhalen over eenzaamheid tijdens de relatie, over mensen die hun eigenwaarde en zelfrespect verloren zijn en die zichzelf niet meer terug kennen. Mensen die zich jarenlang in dienst gesteld hebben van hun narcistische partner en geen eigen leven meer hebben en zo kan ik nog wel even doorgaan. Een narcistische partner kan je enorm doen veranderen en vaak gaat het langzaam, zo langzaam dat je het zelf niet eens doorhebt.
Hoe verbreek je een relatie met een narcist
Het is erg moeilijk om een relatie met een narcist te verbreken. Als je jarenlang hebt gehoord dat je niks waard bent en dit misschien ook bent gaan geloven, wees dan maar eens zo sterk om de knoop door te hakken. Veel mensen die in deze situatie zitten hebben nog ergens de hoop dat de narcistische partner zal veranderen of zijn erg bang voor de reactie van deze partner. Het lijkt dan makkelijker om door te gaan met de relatie.
Het is belangrijk om de scheidingsmelding zeer duidelijk te doen. Vertel je partner dat je de relatie verbreekt. Geef zo duidelijk mogelijk een reden en meld dat je keuze definitief is. Een narcist zal een discussie hierover starten en erg zijn/haar best doen om je over te halen, desnoods via manipulatie, chantage of bedreiging. Het is belangrijk om bij je besluit te blijven en bij voorkeur direct te vertrekken na de melding. Bereid dit moment goed voor!
Mediation met een narcist
Mediation met een narcistische partner is lang niet altijd mogelijk. Een narcist is vaak niet in staat tot het komen van een compromis en kan zich niet inleven in de ander, waardoor het mediationproces bemoeilijkt wordt en niet slaagt. Veel stellen zullen uiteindelijk uitkomen bij een eigen advocaat.
Gelukkig zijn er ook genoeg succesverhalen over scheidingen met een narcist door middel van mediation.
Voorbereiding voor mediation
Op het moment dat je ervan overtuigd bent dat je ex-partner narcistische kenmerken heeft kun je je voorbereiden op veel weerstand tijdens de mediation. Hieronder een aantal voorbeelden.
- Er zal vanuit je ex-partner weinig inlevingsvermogen zijn naar jou toe. Narcisten begrijpen vaak niet dat er mensen zijn die anders denken dan zij zelf over o.a. gevoelens en wensen. Ze vinden het ook lastig om te begrijpen dat anderen bepaalde ervaringen anders beleefd hebben dan zij zelf.
- Narcisten willen graag controle houden en tijdens een scheidingsproces is dit juist tegenovergesteld, namelijk afstand nemen. Een narcist kan hier vaak moeilijk mee omgaan.
- Narcisten herhalen vaak hun eigen standpunten eindeloos. Dit kan irritatie opwekken en vergt dus veel geduld.
- Omdat een mediation veel weerstand kan oproepen bij een narcist komt het regelmatig voor dat deze persoon tijdens het proces stopt met de mediation.
Narcisme na de scheiding
De fase na de scheiding met een persoon met narcistische kenmerken vergt aandacht, helemaal als er kinderen in het spel zijn.
Houd goed in de gaten of gemaakte afspraken die zijn vastgelegd in het ouderschapsplan en echtscheidingsconvenant nagekomen worden. Het kan zijn dat je ex-partner de gemaakte afspraken op een andere manier uitlegt dan jij de afspraken hebt begrepen. Een mediator kan helpen om de afspraken zo te formuleren dat er na de scheiding weinig ruimte is voor meerdere interpretaties.
Zorg ervoor dat je zo veel mogelijk los komt van je ex-partner. Zoek eventueel hulp van een professional om je te begeleiden.
Probeer je ex-partner zo min mogelijk te betrekken bij jouw leven. Vertel alleen het hoognodige en houd het contact zo veel mogelijk af.
Doe je best om niet in discussie te gaan met je ex-partner. Je zult altijd verliezen. Wees helder en duidelijk in je communicatie.
Laat het niet merken als je ex-partner jou raakt. Verdrietig en/of boos zijn mag, maar probeer je emoties in zijn/haar bijzijn in bedwang te houden.
Op het moment dat er kinderen in het spel zijn is het belangrijk om hen goed in de gaten te houden. Trek aan de bel op het moment dat je je zorgen over hen maakt. Een leven met een narcistische ouder kan bepalend zijn voor hun ontwikkeling en verdere toekomst.
Conclusie
Het leven met een narcist kan heel erg moeilijk zijn en na het verbreken van de relatie is het niet meteen over. Je hebt nog een lange weg te gaan om jezelf weer te vinden en te herpakken. Houd moed en vertrouwen dat het goedkomt, dat je uiteindelijk jezelf weer zult zijn en je ware ik opnieuw leert kennen. Vraag hulp bij een professional als je er zelf niet uitkomt!
Ik wens je veel kracht, wijsheid en sterkte!
